Ondanks beginnende dementie doet Gerrit ten Hove (62) uit Apeldoorn twee dagen per week belangrijk vrijwilligerswerk. In het prachtige natuurgebied rondom zendstation Radio Kootwijk is hij dan druk met het vliegdennen rooien, paden vegen en andere klussen. Ook zorgbegeleider Sandra Mensink (49) is enthousiast. Op welke wijze ondersteunt zij hem? En hoe gaat hij zelf om met zijn ziekte?
Via het programma DemenTalent biedt Zorggroep Apeldoorn al twaalf jaar dagbesteding aan mensen met dementie of een andere hersenaandoening. In Radio Kootwijk gebeurt dat in samenwerking met Staatsbosbeheer, vertelt Sandra. ‘We zitten in een bijgebouw bij het zendstation. Daar komen dagelijks groepen van twaalf tot vijftien deelnemers die wij ook vrijwilligers noemen.’
Gerrit is een van hen. Jarenlang was hij vrachtwagenchauffeur. Vanwege dementie moest hij abrupt stoppen met werken en ook zijn rijbewijs inleveren. Ja, ook zijn motorrijbewijs. ‘Nadat ik die uitslag kreeg, ben ik nog een weekend op de motor naar het WK in Assen geweest. Daarna heb ik gezegd: ik lever direct mijn sleutels in. Nee, ik neem geen risico. Stel je voor dat ik door mijn ziekte een overstekend kind over het hoofd zie…’
Dus ja, de ziekte is een feit, maar soms kan hij er moeilijk aan geloven. ‘Ook thuis heb ik er tegen mijn vrouw weleens van alles uitgegooid en was ik zo verdrietig en boos. Dat vind ik wel belangrijk om te vertellen: ook voor mantelzorgers moet aandacht zijn, want zij hebben het er misschien nog wel moeilijker mee.’
Vaste structuur
De dagen bij Radio Kootwijk hebben een vaste structuur, vertelt Sandra. ‘In de ochtend drinken we eerst koffie, daarna kunnen ze zichzelf opgeven voor klussen. René, de medewerker van Staatsbosbeheer, neemt vaak een paar sterke mannen mee voor de zware klussen. Maar er is ook lichter werk; voor ieder wat wils.’
Gerrit gaat vaak mee met René. Op de hei moeten bijvoorbeeld de vliegdennen uit de grond, want anders groeit de hei dicht. Ook is er werk te doen bij de schaapskooi van Hoog Buurlo, waar ze de dieren voeren en de stal uitmesten. Sandra: ‘Tussen de middag eten we samen en daarna maken we een wandeling. Dat is ook een moment voor mij, als begeleider, om met iedereen bij te praten.’
In beweging zetten
Door dementie nemen mensen soms minder initiatief, vertelt Sandra. ‘Ze haken sneller af, vinden het lastig om die focus te houden. Juist door het werk hier, proberen we dat te stimuleren. Het mooie is dat we dan horen dat ze ook thuis allerlei klussen oppakken. Het zet ze letterlijk in beweging.’
Gerrit heeft nog niet zo’n duidelijk beeld over zijn toekomst. Natuurlijk hoopt hij zo lang mogelijk thuis te kunnen blijven wonen. ‘Ik heb momenteel pleisters op mijn arm die een speciale stof toedienen, waardoor de ziekte mogelijk kan worden vertraagd. Het is iets nieuws, dus ik weet niet hoe succesvol zoiets is. Maar ik wil graag gezond blijven. Ik sport drie keer per week en fiets en wandel veel met mijn vrouw.’
Eigen regie houden
Sandra zegt: ‘Het belangrijkste is dat mensen zoveel mogelijk hun eigen regie houden. Ja, ook hier. Dus ze kiezen een klus die ze leuk vinden en waar ze een positieve ervaring mee opdoen. Daar denk ik uiteraard ook in mee.’ Ze moet opeens lachen: ‘Gerrit zegt altijd dat-ie niet zo handig en creatief is. Maar daar denken wij als begeleiders een beetje anders over.’ Gerrit: ‘Nou, je moet mij echt niet voor technische dingen vragen. Laat mij maar sjouwen en grof werk doen.’ Sandra: ‘Gerrit geeft die dingen wel goed aan. Hij voelt zich ook heel verantwoordelijk. Praten is belangrijk voor hem. Soms kan iets kleins in zijn hoofd iets groots worden. Dus dat moet hij leren loslaten. Daar helpen we hem bij.’